Trump yönetimi, Suriye'nin yeni liderlerinden terör etiketini kaldırarak yaptırım ve küresel ilişki yolunu açtı.

Suriye Yönetiminde ABD Politikasında Büyük Dönüşüm

Amerika Birleşik Devletleri, Suriye'de Beşar Esad'ı deviren ve yönetimi ele geçiren Sünni İslamcı grup Hay’at Tahrir el-Şam’ın (HTŞ) terör örgütü statüsünü resmen kaldırdı. Bu karar, HTŞ ve lideri Ahmed el-Şaraa’nın artık Suriye’nin yeni fiili otoriteleri olarak tanındığını göstererek ABD politikasında önemli bir dönüşümü temsil ediyor. El-Şaraa bir zamanlar ABD’nin 10 milyon dolarlık ödül listesinde bulunuyordu.

Dışişleri Bakanı Marco Rubio tarafından Pazartesi günü yapılan açıklamada, “Başsavcı ve Hazine Bakanı ile istişare ederek, El-Nusra Cephesi olarak da bilinen Hay’at Tahrir el-Şam’ın yabancı terör örgütü statüsünü kaldırıyorum,” denildi. HTŞ, aslında Suriye'nin el-Kaide kolu olan Cebhat el-Nusra'dan evrildi ve 2018'den bu yana ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından terör örgütü olarak listelenmişti. Bu yeni politika, geçici lider Ahmed el-Şaraa ile Trump yönetimi arasında yürütülen diplomatik temasların ardından geldi.

Ödül Listesinden Müzakere Masasına

Ahmed el-Şaraa, aranan bir militan olmaktan siyasi lidere dönüşerek Haziran ayında Başkan Donald Trump ile üst düzey bir görüşme gerçekleştirdi. Bu görüşmede, el-Şaraa Suriye ekonomisini Batı’ya açmayı, İsrail ile gerginliği azaltmayı, ABD şirketlerine Suriye'nin petrol ve gaz kaynaklarına erişim sağlamayı ve Şam'da bir Trump Tower inşasını dahi teklif etti. Karşılığında ise yaptırımların kaldırılmasını ve ABD desteğiyle savaş sonrası yeniden inşayı talep etti.

Başkan Trump, geçen hafta Suriye’ye yönelik birçok yaptırımı sona erdiren bir başkanlık kararnamesi imzaladı. “Suriye’ye onlarca yıl süren çatışmanın ardından toparlanma şansı veriyoruz,” diyen Trump, bu adımı bölgesel istikrar ve ekonomik kalkınma için attığını vurguladı. Hazine Bakanı Scott Bessent ise bu adımın Suriye’nin “küresel ticarete yeniden katılmasına ve uluslararası güven inşa etmesine yardımcı olacağını” belirtirken, eski rejim unsurları ve bölgeyi istikrarsızlaştırmaya çalışanlar üzerindeki kısıtlamaların süreceğini söyledi.

Kongre’nin Rolü ve Uluslararası Yansımalar

Başkanlık kararnamesiyle birçok yaptırım kaldırılmış olsa da bazıları için Kongre onayı gerekiyor. Minnesota’lı Demokrat İlhan Omar ve Florida’lı Cumhuriyetçi Anna Paulina Luna’nın önderliğinde, Suriye üzerindeki ekonomik kısıtlamaların daha da gevşetilmesine yönelik iki partili bir yasa tasarısı hazırlandı. ABD yaptırımları, daha önce Esad rejimini destekleyen kişi ve kurumlara ağır mali cezalar getiriyor ve Amerikan şirketlerinin özellikle petrol ve gaz sektöründe Suriye ile iş yapmasını neredeyse tamamen yasaklıyordu.

Suriye’nin yeni yönetiminin tanınması Washington’da ve uluslararası çevrelerde tartışmalara yol açtı. Destekleyenler, HTŞ ile ilişkilerin ve ekonominin açılmasının yeniden yapılanmayı hızlandıracağını savunurken; eleştirmenler ise grubun kökenleri ve ideolojisine dikkat çekiyor. ABD yönetimi, terörizmin yeniden yükselmesini ve bölgenin istikrarsızlaşmasını önlemek için temel kısıtlamaları sürdüreceklerini belirtiyor.

Yıllar süren savaş ve ekonomik izolasyondan sonra Suriye’nin yeni yönetimi yeniden yapılanmayı hedeflerken, ülkenin artık “parya” statüsünün sona ermesi bir dönüm noktası olarak görülüyor. Önümüzdeki aylarda diplomatik temaslar ve ekonomik bütünleşmenin istikrar getirip getirmeyeceği ve yeni liderlerin reform, kapsayıcılık ve barış vaatlerini yerine getirip getiremeyeceği görülecek.