PBS, federal fonların kesilmesini öngören kararnameye karşı dava açtı; ifade özgürlüğünün ihlal edildiğini savunuyor.

Kamu Yayıncılığı Fonları Üzerine Hukuki Mücadele

Public Broadcasting Service (PBS), federal kamu medyası fonlarının kesilmesine neden olan başkanlık kararnamesine karşı ABD Columbia Bölgesi Bölge Mahkemesi'nde dava açtı. PBS, bu adımın ifade ve basın özgürlüğünü ihlal ettiğini öne sürüyor.

1 Mayıs 2025’te imzalanan kararname, kar amacı gütmeyen özel medya kuruluşlarının kamu fonlarıyla desteklenmesini “yıkıcı” olarak tanımlıyor ve PBS ile NPR’ı tarafsız haber sunmamakla itham ediyor. Mahkemeye sunulan belgede bu iddialar şiddetle reddediliyor ve içeriklere müdahale girişimi olarak tanımlanıyor.

“Anayasamız, Başkan’ın PBS yayınlarının içeriğine müdahale etmesini ya da fon keserek yönlendirmeye çalışmasını yasaklar,” denilen davada, PBS’nin yanında Northern Minnesota Public Television da davacı olarak yer alıyor. Davalılar arasında Başkan’ın yanı sıra Bütçe Dairesi Direktörü, Hazine ve Eğitim Bakanları ile İç Güvenlik Bakanı da bulunuyor.

Belgelerde, federal fonların Corporation for Public Broadcasting (CPB) adlı bağımsız ve partiler üstü bir kuruluş aracılığıyla yönlendirildiği, bu sayede siyasi etkiden korunmalarının amaçlandığı vurgulanıyor. Dava, kararname ile bu korumanın görmezden gelindiğini savunuyor.

“Kararname yalnızca mevcut yasal düzenlemeleri değil, Anayasa’nın birinci ek maddesini de ihlal ediyor,” ifadesine yer verilen dilekçede, fonların içerikten ötürü kesildiği ve bunun açık bir fikir ayrımcılığı olduğu belirtiliyor.

Ayrıca kararname, PBS üyesi istasyonların PBS içeriklerine erişmek için federal fonları kullanmasını da yasaklıyor ki bu da anayasa dışı bir şart olarak nitelendiriliyor. PBS, kararın hükümet karşıtı haberlerden duyulan rahatsızlık nedeniyle intikam amacı taşıdığını savunuyor.

PBS, “titiz bir değerlendirme sürecinin ardından” hukuki yola başvurmaya karar verdiğini ve kamu televizyonunun editoryal bağımsızlığını savunma sorumluluğunu yerine getirdiğini belirtti.

Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada ise, Başkan’ın yetkileri çerçevesinde hareket ettiği ve vergi gelirlerinin tarafsız olmayan medya kuruluşlarına aktarılmasını önlemeye çalıştığı ifade edildi.

PBS’nin hamlesi, NPR ve üç Colorado radyo istasyonunun bu hafta başında açtığı benzer bir davayı takip ediyor. NPR CEO’su Katherine Maher, kararı “Anayasa’ya açık bir saldırı” olarak nitelendirerek bağımsız, kâr amacı gütmeyen medya kuruluşlarının önemini vurguladı.

PBS ve NPR’nin yürüttüğü bu yasal mücadele, hükümetin yetkileri, editoryal özgürlük ve kamu kaynaklı gazeteciliğin geleceği açısından kritik bir dönüm noktası oluşturuyor.