Yargıçlar 4–4 eşit oyla kilitlendi, Katolik sanal okul için kamu fonu yasağı geçerli kaldı.

Eşit Oylama, Devlet Fon Yasağını Yerinde Bıraktı

ABD Yüksek Mahkemesi Perşembe günü, Katolik bir sanal okulun kamu fonu almasını engelleyen Oklahoma Yüksek Mahkemesi kararını onayladı. Mahkeme 4–4 oyla bölündü; Yargıç Amy Coney Barrett çekimser kaldı. Sonuç olarak, tek cümlelik kararla “Hüküm, eşit bölünmüş bir Mahkeme tarafından onaylanmıştır” denildi.

Davanın merkezinde, Haziran 2023’te Oklahoma Eyalet Sanal Charter Okul Kurulu tarafından fon alması onaylanan Oklahoma City’deki St. Isidore of Seville Katolik Sanal Okulu bulunuyordu. Okul, eğitim yasalarına uyacağını ve tüm öğrencilere açık olacağını beyan etmiş, ancak Katolik öğretileri yaymayı ve dini misyon yürütmeyi de temel hedef olarak belirtmişti.

Oklahoma Yüksek Mahkemesi, vergi mükellefi kaynaklarının dini bir okula tahsis edilmesinin Birinci Değişiklik'teki Kuruluş Maddesini ihlal ettiğine hükmetti. Başsavcı Gentner Drummond, fonlamayı engellemek için açtığı davada, okulun onaylanmasını “hukuka aykırı bir himaye” olarak nitelendirdi ve bunun Oklahoma’daki dört milyon kişinin dini özgürlüğü için ciddi bir tehdit oluşturduğunu söyledi.

Ekim ayında Yüksek Mahkeme davayı görüşmeyi kabul etti. Sözlü savunmalarda yargıçların ideolojik olarak bölündüğü görüldü. Temel tartışma, charter okullarının kamu kurumu olarak mı yoksa özel yüklenici olarak mı değerlendirilmesi gerektiğiydi.

St. Isidore tarafı, Oklahoma’nın finansmanı reddetmesinin, okulun dini misyonunu gereğinden fazla kısıtlayarak Dini Özgürlük Maddesini ihlal ettiğini savundu. Eyalet ise kamu kaynaklarının doğrudan dini eğitim için kullanılmasının uzun süredir geçerli anayasal ilkelere aykırı olduğunu öne sürdü.

Eğitimde Din-Devlet Sınırları Açısından Etkileri

Dava, kamu eğitimi ile dini özgürlük arasındaki denge açısından dönüm noktası olarak görülüyordu. Son yıllarda Mahkeme, dini bağlılığı olan kuruluşlara seküler hizmetler sunmaları koşuluyla kamu fonu kullanımını onaylamıştı. Ancak bu sefer, dini bir müfredata sahip okulun devlet denetimine nasıl tabi olabileceği sorusu gündeme geldi.

Yargıçlar Ketanji Brown Jackson, Sonia Sotomayor ve Elena Kagan, okulun diğer inançlardan öğrencileri nasıl karşılayacağını sorguladı. Dini kimliği açık olan bir okulun kamu fonuyla desteklenmesinin etkileri konusunda endişelerini dile getirdiler.

Yüksek Mahkeme’nin eşit oyla sonuçlanan kararı, ulusal düzeyde emsal teşkil etmiyor ancak eğitimde dini özgürlük ile devlet tarafsızlığı arasındaki karmaşık ilişkiye ışık tutuyor. Diğer eyaletlerde benzer girişimler olması nedeniyle konunun yeniden Yüksek Mahkeme gündemine gelmesi bekleniyor.