Yüksek Mahkeme, Trump’ın kamu sektöründe büyük çaplı işten çıkarmalarını öngören başkanlık emrinin, devam eden yasal süreçlere rağmen uygulanmasına izin verdi.

Mahkemeden İşten Çıkarma Planlarına Onay

ABD Yüksek Mahkemesi, Trump yönetiminin federal kamu çalışanlarının sayısını azaltmaya yönelik kapsamlı planları hayata geçirmesinin önünü açtı. Salı günü verilen 6'ya 3 oyla alınan kararda, daha önceki bir mahkeme kararı ile engellenen 14210 No’lu Başkanlık Emri’nin uygulanmasına izin verildi ve federal kurumların kitlesel işten çıkarmalar ve yeniden yapılanma sürecine başlamasının yolu açıldı.

Karar, başkanlık emrinin hukuka uygunluğuna dair nihai bir hüküm olmasa da, süreç devam ederken yönetimin planlarını uygulamasına olanak tanıyor. Çoğunluk görüşünde, “Devlet, Başkanlık Emri ve Muhtıra'nın yasal olduğu yönündeki argümanında muhtemelen başarılı olacak… ve diğer koşullar yerine getirildiği için başvuruyu kabul ediyoruz” ifadeleri kullanıldı. Mahkeme, kararın yalnızca başkanlık emriyle ilgili olduğunu, tek tek kurumların planlarının yasal olup olmadığına dair bir değerlendirme içermediğini özellikle vurguladı.

Şubat ayında yayımlanan başkanlık emri, federal kurumlara “kritik olmayan” veya “yasayla zorunlu tutulmayan” pozisyonları tespit edip kaldırmaları ve daha modern ve verimli bir devlet yapısı için yeniden organize olmaları talimatını veriyor. Trump yönetimi yetkilileri, söz konusu adımı kamu yönetiminde modernizasyon ve verimlilik için gerekli görürken, alt mahkemenin kararı kurumları “kamu hizmetinde kalmasının hükümet ve toplum yararına olmadığı” binlerce çalışanı istihdam etmeye zorladığını savunuyor.

Muhalefet ve Kamu Hizmetleri Endişesi

Liberal yargıçlar özellikle karşı çıktı; Ketanji Brown Jackson, çoğunluğun kamu çalışanlarının geleceğini “yıkıcı” biçimde etkileyebilecek bu adımı aceleyle onayladığını savundu. Jackson, başkanlık emrinin, hükümetin yapısında Kongre’nin anayasal rolünü gasp ettiğini ve Yüksek Mahkeme’nin aceleyle karar verdiğini dile getirdi.

Sendikalar, eyalet yetkilileri ve sivil toplum kuruluşları, başkanlık emrinin çok sayıda kamu kurumunda hayati hizmetleri sekteye uğratabileceğinden endişeli. Enerji Bakanlığı’nda %50’den, Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü’nde ise %90’a varan işten çıkarma planları öne sürüldü. Amerikan Federal Kamu Çalışanları Sendikası, Yüksek Mahkeme kararının “demokrasiye ciddi bir darbe” olduğunu, Kongre onayı olmadan yapılan toplu işten çıkarmaların milyonlarca insanın bağlı olduğu kamu hizmetlerini tehdit ettiğini belirtti.

Yüksek Mahkeme’nin kararı, başkanlık emrinin ileride tekrar durdurulabileceği ihtimalini açık bırakıyor. Eğer temyiz mahkemesi engellemeyi onaylarsa ya da Yüksek Mahkeme ilerleyen süreçte yönetim aleyhine karar verirse, emir tekrar askıya alınabilir. Şimdilik ise federal kurumlar uygulamaya devam edebilecek.

Beyaz Saray Kutluyor, Sendikalar Mücadeleye Devam Ediyor

Beyaz Saray, kararı başkanın yürütme yetkileri için net bir zafer ve kamu yönetiminde uzun süredir vaat edilen verimlilik için atılmış bir adım olarak değerlendirdi. “Bu karar, solcu yargıçların Başkan’ın anayasal yürütme yetkilerine yönelik devam eden saldırılarını açıkça reddediyor ve başkanın tüm kamu yönetiminde verimlilik sağlamasını engellemeye çalışanlara karşı net bir yanıt niteliğinde,” dedi Beyaz Saray Sözcüsü Harrison Fields.

Sendikalar ve destekçileri ise kamu çalışanlarının ve kamu programlarına bağlı toplulukların haklarını korumak için yasal mücadeleyi sürdüreceklerini açıkladı. Trump ile Amerikan Federal Kamu Çalışanları Sendikası arasındaki dava, kamu sektörünün büyüklüğü, denetimi ve yapısı üzerine ulusal tartışmanın yasal süreç ilerledikçe şekillenmeye devam edeceğini gösteriyor.