Sotomayor çoğunluğa katıldı: Yüksek Mahkeme Trump’ın kamu personeli kesintilerine izin verdi; Jackson ise karşı çıktı.

Yüksek Mahkeme Kararı Liberal Bölünmeyi Gözler Önüne Serdi

ABD Yüksek Mahkemesi, Başkan Donald Trump’ın federal personel sayısında büyük çaplı kesinti yapılmasının önünü açan önemli bir karar aldı. Salı günü açıklanan 8’e 1’lik karar, başkanlık yetkisi ve kamu istihdamının geleceği konusundaki tartışmaların derinleştiğini gösteriyor.

Obama tarafından atanan Yargıç Sonia Sotomayor, çoğunluğun yanında yer aldığı kısa bir onay yazısında, Trump’ın kararnameyle ajanslara “yürürlükteki yasalara uygun şekilde” küçülme planlaması talimatı verdiğini vurguladı. Sotomayor, “Yargıç Jackson ile aynı fikirdeyim; Başkan, Kongre’nin direktiflerine aykırı şekilde federal ajansları yeniden yapılandıramaz. Ancak burada ilgili Başkanlık Kararnamesi, ajansların yeniden yapılanma ve personel azaltma planlarını ‘yürürlükteki yasalara uygun şekilde’ hazırlamasını emrediyor... ve Bütçe ile Personel Yönetimi Ofislerinin ortak bildirimi de bunu tekrar ediyor,” ifadelerini kullandı.

Mahkemenin iki sayfalık kararı, Trump’ın Şubat ayında imzaladığı kararnameyle federal ajanslardan küçülme planı talep etmesinin muhtemelen yasal olduğuna hükmetti. Mahkeme, bu aşamada herhangi bir işten çıkarmanın yasallığına ilişkin bir görüş bildirmediğini de netleştirdi.

Jackson’ın Karşı Oyunda Kongre Yetkisi Vurgusu

Biden tarafından atanan ve mahkemenin en yeni üyesi olan Yargıç Ketanji Brown Jackson ise, karara karşı 15 sayfalık bir muhalefet şerhi yazdı. Jackson, alt mahkemenin, kesintilerin geçici olarak durdurulması yönündeki kararını destekleyerek, çoğunluğun adımının federal istihdam ve ödeneklerde Kongre’nin yetkisini aşabileceği uyarısında bulundu. “Durumun geçici ve pratik olarak statükoyu koruyan niteliği bile, Mahkeme’nin bu Başkan’ın hukuken tartışmalı eylemlerine acil bir şekilde yeşil ışık yakma hevesine karşı gelemedi,” diye yazdı.

Sendikalar ve sivil toplum kuruluşları, Trump’ın federal personeli büyük oranda azaltma kararının, hükümet işleriyle ilgili Kongre’nin anayasal yetkisini ihlal ettiği gerekçesiyle dava açmıştı. Trump yönetimi kapsamında binlerce kamu çalışanı işten çıkarıldı veya gönüllü olarak tazminatlı ayrıldı; bu, hükümetin “daha verimli ve küçük” hale getirilmesi amacıyla gerçekleştirildi.

Yüksek Mahkeme’nin kararı acil bir durumda verildi ve yalnızca geçici nitelikte. Karar, Trump yönetimi 9. Temyiz Mahkemesi’ne başvururken yürürlükte kalacak. Karar, kesintilerin yasallığı konusundaki soruları kesin olarak çözmüyor, ancak idarenin temyiz sürecinde planlanan küçülme uygulamalarını sürdürmesine olanak tanıyor.

Hukuki süreç devam ederken, bu karar sadece mahkemenin liberal kanadındaki görüş ayrılıklarını değil, aynı zamanda federal hükümetin şekillenmesinde yürütme hırsı ile Kongre denetimi arasındaki kalıcı gerilimi de gözler önüne seriyor.