ABD Dışişleri Bakanı Rubio, İran nükleer tesislerinde ciddi hasar sonrası UAEA Başkanı Grossi'ye yönelik tehditleri kınadı.

ABD, Artan Gerilimde UAEA Direktörünün Korunmasını İstiyor

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Cumartesi günü Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Genel Direktörü Rafael Mariano Grossi'ye yönelik İran’daki tehditlere ilişkin sert bir açıklama yaptı. Rubio, İran’da Grossi’nin tutuklanması ve idamı yönündeki çağrıları “kabul edilemez ve kınanmalıdır” sözleriyle eleştirdi.

Rubio’nun açıklamaları, İran Meclis Başkanvekili Hamid Reza Haji Babaei’nin Grossi’ye yasak koymasının ve İsrail’in nükleer tesislerden hassas verilere ulaştığı iddiasıyla gözetimin kaldırılmasının ardından geldi. Bu gelişme, UAEA'nın son ABD hava saldırıları sonucu İran nükleer tesislerinde "çok ciddi hasar" tespit etmesinden sadece günler sonra yaşandı.

Rubio yaptığı kamu açıklamasında, “UAEA’nın İran’daki hayati denetim ve doğrulama çalışmalarını destekliyor ve Genel Direktör ile UAEA’yı özverileri ve profesyonellikleri için takdir ediyoruz” dedi. Artan gerilimler ışığında İran’ın UAEA personelinin güvenliğini sağlaması gerektiğini vurguladı.

UAEA, Kayıp Uranyum ve Tesis Hasarı İçin Alarmda

UAEA, bu hafta ABD hava saldırılarının ardından Fordow, Natanz ve İsfahan’daki kilit İran nükleer tesislerinde önemli hasarlar oluştuğunu açıkladı. "The Story with Martha MacCallum" programında konuşan Direktör Grossi, İsfahan ve Natanz’ın vurulduğunu ve Natanz’da uranyum zenginleştirmede kullanılan bir santrifüj salonunun “çok ciddi hasar” aldığını doğruladı.

Grossi ayrıca, İranlı yetkililerin saldırılar sonrası yaklaşık 400 kilogram potansiyel olarak zenginleştirilmiş uranyumu İsfahan yakınlarındaki tarihi bir bölgeye taşıdığına dair endişelerini dile getirdi. Grossi, “Bu malzemenin nerede olduğuna dair bir bilgimiz yok” diyerek, UAEA'nın spekülasyon yapmadığını ve uluslararası anlaşmalar gereği tüm nükleer materyalleri tespit ve kayıt altına almaya devam ettiğini vurguladı.

Grossi'ye göre, İranlı yetkililer saldırılara yanıt olarak koruyucu önlemler aldı ve bu da hassas materyalin taşınmasını içerebilir. Grossi, “Görevim, bu malzemenin nerede olduğunu bulmak çünkü İran, elindeki tüm malzeme hakkında bilgi verme ve kaydetme yükümlülüğüne sahip. Bu çalışmam devam edecek” dedi.

Arka Plan: ABD Çekilmesi ve Süregelen Gerilim

Başkan Donald Trump’ın 2018’de İran, ABD ve diğer dünya güçleri arasında yapılan 2015 nükleer anlaşmasından çekilmesi, yeni bir gerilim döneminin başlangıcı oldu. Bu süreçte Tahran, gözetim kameralarını kaldırmak ve tesislere uluslararası erişimi sınırlamakla tehdit etti. UAEA yönetimine yönelik son tehditler, İran’daki nükleer denetimin geleceği konusunda uluslararası endişeleri artırdı.

ABD, artan güvenlik ve şeffaflık talepleriyle UAEA’ya desteğini yineledi ve İran’ın yükümlülüklerine uyarak nükleer faaliyetlerin tam olarak denetlenmesine izin vermesi gerektiğini vurguladı. Bu gelişmeler, nükleer silahsızlanma çabaları ve bölgesel istikrar açısından önemli sonuçlar doğurabilir.