Senatör Tim Kaine, İsrail-İran ateşkesi sürerken ABD askeri yetkileri üzerine savaş yetkisi kararını ilerletiyor.

Kaine Savaş Yetkisi Kararını Gündemde Tutuyor

Virginia Senatörü Tim Kaine, İsrail ile İran arasında kısa süre önce sağlanan ateşkesin ardından savaş yetkisi kararını ilerletiyor. Ateşkesin kırılgan yapısına rağmen Kaine, çatışmaların durmasının Kongre'ye, yeni bir askeri operasyon baskısı olmadan başkanın askeri yetkileri üzerinde tartışma fırsatı sunduğuna inanıyor.

Salı günü ilan edilen ateşkes, tırmanan çatışmaya kısa bir ara getirdi. Ancak Başkan Donald Trump, hem İsrail'i hem de İran'ı ateşkes şartlarını ihlal etmekle suçladı. Capitol Hill'de ateşkesin ne kadar süreceğine dair şüpheler sürerken, şiddetin sona ermesiyle birlikte yasal gündem savaş ve barış konularında anayasal tartışmalara yöneldi.

Kaine, bu dönemin Kongre tartışmaları için uygun olduğunu belirterek şunları söyledi: “Ateşkes, '[Trump] yarın gece bir bombardıman düzenleyecek' baskısı olmadan bu konuşmayı yapmamıza olanak sağlıyor.” Ayrıca, İsrailli yetkililerin İran’ın nükleer programının iki ila üç yıl geriye atıldığını belirtmesinin daha kapsamlı bir tartışma ortamı yarattığını söyledi.

Kongre Yetkisi ve Yürütmenin Denetimi Gündemde

Kaine’in sunduğu karar, başkanın tek taraflı askeri yetkilerini sınırlamayı ve Kongre’nin savaş ilan etmedeki anayasal rolünü yeniden teyit etmeyi amaçlıyor. ABD Anayasası, savaş yetkilerini Kongre ile Başkan arasında paylaştırır: Kongre’ye savaş ilanı yetkisi verilirken, başkan başkomutan olarak hareket eder. ABD’nin yakın zamanda İran’a düzenlediği saldırılar, askeri eylemlerin Kongre onayı gerektirip gerektirmediği tartışmasını yeniden alevlendirdi.

Temsilciler Meclisi’nde de benzer iki partili bir öneri ortaya çıktı. Eş sponsoru Kentucky’li Cumhuriyetçi Thomas Massie, ateşkesin devam etmesi durumunda oylamadan vazgeçebileceklerini belirtti. “Ateşkes kalıcı bir barışa dönüşürse, oylamayı zorlamayacağız,” diyen Massie, “İran ve İsrail’den haber almak, ayrıca başkanımızın ilk saldırısının gerekçesi olan nükleer silahların artık var olmadığına ikna olup olmadığını öğrenmek istiyoruz,” ifadelerini kullandı.

Savaş yetkisi kararı Senato gündemine en erken Cuma günü gelebilir, ancak kabul edilip edilmeyeceği belirsizliğini koruyor. Wisconsin’li Cumhuriyetçi Senatör Ron Johnson karşıtlığını net bir şekilde ifade etti: “Gündeme getirin. Reddedelim.”

Senato Azınlık Lider Yardımcısı Dick Durbin (Illinois, Demokrat), Kaine’in girişimini desteklediğini ve askeri konularda Kongre denetiminin önemini vurguladığını belirtti. “Tim’i destekliyorum,” diyen Durbin, “Yaklaşımı tamamen anayasaya uygun. Senatonun, kendi hak ve yetkileri için bir bütün olarak durmasını isterim.” Durbin, son saldırılardan önce sekiz kadar Cumhuriyetçi senatörün bu öneriye destek verdiğini de sözlerine ekledi.

Ateşkes en azından şimdilik devam ederken, Senato, Kongre ile Beyaz Saray arasındaki savaş yetkilerinin dengesi açısından kritik bir tartışma ile karşı karşıya. Sonuç, sadece Orta Doğu’daki mevcut krizleri değil, aynı zamanda ABD’nin gelecekteki askeri müdahalelerinde de belirleyici olacak.