Federal temyiz mahkemesi, gümrük vergisi engelini askıya aldı; Trump'ın ekonomik olağanüstü hal yetkileri yeniden gündemde.

Temyiz Mahkemesi, Trump’ın Gümrük Politikalarını Geçici Olarak Geri Getirdi

ABD Federal Temyiz Mahkemesi, Perşembe günü aldığı kararla alt mahkemenin Başkan Donald Trump’ın yeni gümrük vergilerini durduran kararını askıya aldı. Bu karar, yönetimin %10'luk temel vergi ve 'karşılıklı' gümrük vergilerini yasal süreç devam ederken uygulamasına olanak tanıyor ve ABD'li işletmeler ile yatırımcılar için belirsizliği artırıyor.

Bu hamle, Trump’ın Uluslararası Ekonomik Olağanüstü Hal Yetkileri Yasası (IEEPA) kapsamında yetkisini aştığını belirten Uluslararası Ticaret Mahkemesi’nin oybirliğiyle aldığı kararı geçici olarak geçersiz kıldı. Alt mahkeme, başkanın IEEPA kapsamındaki yetkilerinin sınırsız olmadığını vurgulamıştı.

2 Nisan’da açıklanan vergiler, Trump’ın uyuşturucu kaçakçılığı ve ticaret açıkları gibi ulusal acil durumlarla mücadele stratejisinin bir parçası. Eleştirmenler bu vergilerin küçük işletmelere ve genel ekonomiye zarar vereceğini savunurken, destekçiler bunları ABD’nin ticaret gücünü pekiştirmek için bir araç olarak görüyor.

Beyaz Saray sözcüsü Kush Desai, temyiz mahkemesinin kararını “Amerikan sanayisi ve işçileri için olumlu bir gelişme” olarak nitelendirdi. Anayasa ve Kongre tarafından başkana verilen tüm yasal yetkilerin kullanılmaya devam edileceğini belirtti.

Yönetimi dava eden beş küçük işletmeyi temsil eden avukatlar için zaman daralıyor. Şikayetçiler, Pazartesi günü saat 17.00’ye kadar Uluslararası Ticaret Mahkemesi’ne yanıt sunmak zorunda. Temyiz mahkemesinin kararına itiraz süresi ise Perşembe günü doluyor. Hükümetin ise 9 Haziran’a kadar cevap hakkı bulunuyor.

Liberty Justice Center kıdemli danışmanı Jeffrey Schwab, “Umarız hızlı ilerleme mahkemelerin daha erken karar vermesini sağlar” dedi. Ancak gecikmelerin küçük işletmeler üzerinde daha fazla zarara yol açabileceği konusunda uyardı.

Piyasalar İçin Belirsizlik Artıyor

Ekonomistler, süren dava sürecinin piyasalar üzerinde istikrarsızlığa neden olduğunu belirtiyor. Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü’nden William Cline, “Mahkeme süreci uzadıkça, belirsizlik artıyor ve bu da ekonomik büyümeyi olumsuz etkiliyor” dedi.

Cline, sadece gümrük vergileriyle sanayi bölgelerindeki işlerin geri getirileceği ve mali büyümenin sağlanacağı fikrini gerçek dışı olarak niteledi. Hazine Bakanı Scott Bessent’in vergileri Çin gibi ülkelerle ticaret görüşmeleri için bir başlangıç olarak gördüğünü de hatırlattı.

Uzmanlara göre dava, ABD Yüksek Mahkemesi’ne taşınabilir. Ancak mahkeme, Federal Temyiz Mahkemesi'nin ulusal kapsama sahip olması nedeniyle davayı ele almak istemeyebilir.

Trump yönetimi, yürütmenin 'onarılmaz zarar' göreceğini kanıtlamak zorunda. Ancak davacılar, işletmelerin tamamen kapanma riskiyle karşı karşıya olduğunu, buna karşın federal hükümetin varlığını sürdüreceğini savunuyor.

Schwab, “Müvekkillerimiz var olmayabilir, ancak ABD federal hükümeti kesinlikle var olmaya devam edecektir” dedi.

Taraflar, yaklaşan hukuki takvime hazırlanırken, bu dava başkanlık yetkilerinin sınırlarını yeniden tanımlayabilir ve ABD’nin ticaret politikası üzerinde uzun vadeli etkiler bırakabilir.