Federal yargıç, Trump yönetiminin Barış Enstitüsünü feshetme girişimini anayasaya aykırı bularak iptal etti.

Trump’ın Enstitü Müdahalesi Mahkeme Engeline Takıldı

ABD'de bir federal mahkeme, Trump yönetiminin Amerika Birleşik Devletleri Barış Enstitüsü’nü (USIP) kapatma girişimini durdurdu. Yargıç Beryl Howell, yönetimin liderliği görevden almasını ve DOGE personelinin kurum binasına el koymasını hukuka aykırı ve geçersiz ilan etti.

Karar, Mart ayında enstitü tarafından açılan davaya karşılık olarak verildi. Enstitü, yürütmenin “hukuka aykırı fesih girişiminin” durdurulmasını talep etmişti. Howell, bu adımların yasal sınırları aştığını ve “hukuki yetkisi olmayan kişiler tarafından gerçekleştirildiğini” belirtti.

Howell, “Kongre’nin USIP yönetimini görevden alma konusundaki sınırlamaları anayasaya tamamen uygundur” dedi. Mahkeme, Trump’ın eylemlerini “yetki gaspı” olarak nitelendirdi ve enstitü personeline yapılan muameleyi “gereksiz travmaya” yol açan bir süreç olarak tanımladı.

Kurumsal Bağımsızlık Tartışması

1984 yılında Reagan döneminde kurulan USIP, ABD Kongresi tarafından finanse edilen bağımsız bir kurumdur. Görevi, dünya çapında barış ve diplomasi faaliyetlerini desteklemektir. Trump yönetimi, enstitüyü gereksiz bulduğunu belirterek faaliyetlerini asgari seviyeye indirmek istemişti.

Ancak Howell, Kongre’nin yedi farklı başkan döneminde enstitüyü fonladığını vurgulayarak yürütmenin tek taraflı fesih yetkisinin bulunmadığını vurguladı. Mahkemenin kararı, yürütmenin federal kurumlar üzerindeki yetkisinin sınırlarını yeniden gündeme getirdi.

Beyaz Saray’dan Tepki

Beyaz Saray Sözcüsü Anna Kelly, karara tepki göstererek “USIP 40 yıldır 50 milyon dolarlık bütçeyle varlığını sürdürüyor ama barışı sağlayamadı” dedi. Kararı “güçler ayrılığına müdahale” olarak nitelendiren Kelly, temyiz sürecinin başlatılacağını belirtti.

Yönetim, Mart ayında enstitü liderliğini “isyancı bürokratlar” olarak tanımlamış ve DOGE ekibinin müdahalesiyle karşılaştığını açıklamıştı. Mahkeme kararının ardından yönetimin 30 gün içinde temyize gitme hakkı bulunuyor. Bu dava, yürütme yetkileri ve kurumların bağımsızlığı konularında emsal teşkil edebilir.