Yüksek Mahkeme, Trump yönetiminin geniş çaplı federal işten çıkarmalarıyla yürütmenin yetkisini yeniden şekillendirmesine izin verdi.

Mahkemeden Kapsamlı İşten Çıkarmalara Onay

ABD Yüksek Mahkemesi, Başkan Donald Trump yönetiminin federal kurumlarda toplu işten çıkarmalar gerçekleştirmesinin önünü açtı ve yürütme erkinde önemli bir değişimin sinyalini verdi. Mahkeme, acil durum kararlarıyla Eğitim Bakanlığı’nda yaklaşık 1.400 çalışanın işine son verilmesine onay verdi ve hükümet genelinde daha fazla işten çıkarmanın yolunu açtı.

Genellikle gerekçesiz verilen bu kararlar, başkanın yürütme üzerindeki yetkisine verilen desteği gösteriyor. Karar, Trump’ın hükümeti kapsamlı şekilde yeniden yapılandırmayı amaçlayan “reduction in force” başkanlık kararnamesinin bir parçası. Kurumlar, gerekli görülmeyen veya mükerrer işlevleri sona erdirmeye yönlendiriliyor. Eğitim Bakanlığı’ndan etkilenen çalışanların yarısı tazminat alırken, kalanlar işten çıkarıldı.

Hukuki Tartışmalar ve Devam Eden Davalar

Adımın destekçileri, başkanın federal kurumları yönetme ve yürütme görevlilerini görevden alma konusunda anayasal yetkisi olduğunu savunuyor. Yüksek Mahkeme, alt mahkemelerde davalar devam etse de Trump’ın kararlarının yürürlüğe girmesine defalarca izin verdi. Eleştirmenler ise büyük çaplı işten çıkarmaların kongre onayı gerektirdiğini ve kurumların bağımsızlığına zarar vereceğini öne sürüyor.

Aralarında Demokratların atadığı yargıçların da bulunduğu bazı hakimler, işten çıkarmaları engellemeye çalıştı ve bu tür büyük ölçekli yeniden yapılanmaların yasama organıyla koordine edilmesi gerektiğini savundu. Ancak Yüksek Mahkeme’nin son hamleleri bu tür tedbir kararlarını geçersiz kılarak yönetimin planlarını hayata geçirmesine olanak sağladı.

Eğitim Bakanlığı’nın yanı sıra, alınan kararlar Dışişleri Bakanlığı ve diğer kurumlarda da ek kesintilerin önünü açtı. Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun 1.300’den fazla çalışanı işten çıkarma yetkisi bulunuyor. Yönetimin odağı, gerekli olmayan işlevlerin ortadan kaldırılması ve iş süreçlerinin sadeleştirilmesi olmaya devam ediyor; Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanlığı gibi kurumlarla ilgili hukuki mücadeleler ise sürüyor.

Yüksek Mahkeme ayrıca Trump’ın bağımsız kurum başkanlarını gerekçe göstermeden görevden alma girişimine de destek verdi; bu, Humphrey’s Executor v. United States davasıyla kurulan onlarca yıllık teamüle meydan okuyor. Muhalif yargıçlar, düzenleyici kurulların siyasi etkiden korunmasını sağlayan önlemlerin aşındırıldığı konusunda uyarıda bulundu.

Davalara devam edilirken, Yüksek Mahkeme’nin bu kararları başkana federal bürokrasiyi yeniden şekillendirme konusunda önemli bir esneklik sağlıyor. Yönetimin işten çıkarmalarının ve yaratılan hukuki teamüllerin etkileri dikkatle izleniyor. Destekçiler verimlilik artışı beklerken, eleştirmenler hükümetin bağımsızlığı ve istikrarı için riskler konusunda uyarıyor.