Senato, Kaine’in Trump’ın yetkisini kısıtlayan savaş yetkisi teklifini reddetti; İsrail-İran ateşkesi sonrası tartışmalar alevlendi.

Senato, Trump’ın Savaş Yetkisini Kısıtlama Girişimini Engelledi

ABD Senatosu, Perşembe günü Virginia’lı Demokrat Senatör Tim Kaine’in, savaş ilanları üzerinde Kongre’nin anayasal yetkisini yeniden teyit etmeyi ve özellikle İran’a karşı askeri harekatlarda Başkan Donald Trump’ın yetkilerini sınırlamayı amaçlayan karar tasarısını reddetti. Parti çizgilerinde gerçekleşen oylama, ABD destekli bir ateşkesin İsrail ve İran arasındaki çatışmaları sona erdirmesinin hemen ardından geldi; bu eylemler Kongre’nin açık onayı olmadan gerçekleştirilmişti.

Kaine’in teklifi, başkanın savaş ilanı veya İran’a yönelik yeni saldırılar başlatmadan önce Kongre’nin tartışması ve oylama yapmasını gerektirecekti. Kaine, “düşmanlıklara girme yetkisinin bir kişiye bırakılmayacak kadar büyük olduğunu” savunarak, 2000’li yılların başında Başkan George W. Bush’a verilen hızlı savaş yetkilerinin tehlikelerine dikkat çekti ve milletvekillerini “ülkenin tekrar gereksiz bir savaşa sürüklenmemesi” için uyardı.

Tasarıya destek çoğunlukla Demokratlardan gelirken, İsrail yanlısı açıklamalarıyla bilinen Pennsylvania’lı Demokrat Senatör John Fetterman ve savaş yetkilerinin Kongre tarafından denetlenmesini savunan Kentucky’li Cumhuriyetçi Senatör Rand Paul da teklife destek verdi. Ancak çoğu Cumhuriyetçi senatör, Başkan Trump’ın özellikle ulusal güvenliği tehdit eden acil durumlarda başkomutan olarak yetkisi dahilinde hareket ettiğini savundu.

Yürütme ve Yasama Arasındaki Savaş Yetkisi Gerginliği Sürüyor

Tartışmalar, Trump’ın İran’ın nükleer programına yönelik “Operation Midnight Hammer” saldırılarını onaylama kararının, Kongre onayı gerektiren bir savaş eylemi olup olmadığı ya da anayasa ile başkana verilen yürütme yetkileri kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği üzerinde yoğunlaştı. Hukukçular ve milletvekilleri, anayasanın savaş yetkisini Kongre ve başkan arasında böldüğünü; Kongre’nin savaş ilan ettiği, başkanın ise başkomutan olarak ordunun başında olduğu konusunda hemfikir. 1973 tarihli Savaş Yetkileri Kararnamesi ise bu rolleri daha ayrıntılı tanımlayarak başkanın kongre onayı olmadan uzun süreli çatışmalara girmesini sınırlandırmaya çalışıyor.

Senato Savunma Alt Komitesi Başkanı Mitch McConnell (Cumhuriyetçi, Kentucky), Kaine’in teklifine karşı çıkarak şu değerlendirmede bulundu: “Son otuz yılda Demokrat başkanlar Kosova, Libya, Suriye ve Yemen’deki sınırlı operasyonlarda kendi yetkilerini kullandılar.” McConnell, eleştirmenlerin Trump’ın eylemlerini neden yetki aşımı olarak gördüklerini sorgularken, İran’ın nükleer programına yapılan saldırının stratejik bir gereklilik olduğunu öne sürdü.

McConnell ayrıca, Kongre’nin bu tür durumlarda asıl gücünün savunma harcamalarını kontrol etmekten geldiğini vurguladı. “Savaş Yetkisi kararlarının savunucularının bu konularla ciddi şekilde yüzleştiklerini görmedim. Bunu yapmadıkları sürece bu tür girişimler hem stratejik hem de anayasal gerçeklikten kopuk kalacaktır,” dedi.

Reddedilen tasarı, mevcut savaş yetkisi dengesini değiştirmezken, Kongre denetimi ve yürütme eylemleri konusundaki tartışmaları daha da yoğunlaştıracağa benziyor. Orta Doğu’daki son gelişmelerin de gösterdiği gibi, askeri güç kullanımına kimin yetki vereceği konusu Capitol Hill’de en önemli ve tartışmalı meselelerden biri olmaya devam ediyor.