Federal mahkeme, 11 Eylül’ün baş planlayıcısı için yapılan anlaşmayı iptal etti; idam kararı konusunda savunma bakanının yetkisini teyit etti.

Temyiz Mahkemesi Guantánamo Anlaşmasını Reddetti

Washington, D.C.’deki bölgesel temyiz mahkemesi, Cuma günü yaptığı oylamada 11 Eylül saldırılarının baş planlayıcısı olarak suçlanan Khalid Sheikh Mohammed’in ölüm cezasından kurtulmasını sağlayacak olan anlaşmayı reddetti. Karar, Savunma Bakanı’nın askeri mahkemelerde ölüm cezası konusundaki karar yetkisini teyit ediyor.

2’ye 1 oyla alınan bu karar, eski Savunma Bakanı Lloyd Austin’in, askeri hukukçular ve Pentagon yetkilileri tarafından onaylanan anlaşmayı geri çekmesinin ardından geldi. Anlaşma, Mohammed ve iki sanık için ömür boyu hapis cezası öngörüyor, idamı gündemden çıkarıyordu. Pakistan vatandaşı olan Mohammed, 2001’de New York, Washington ve Pennsylvania’da yaklaşık 3.000 kişinin hayatını kaybettiği saldırıların planlayıcısı olmakla suçlanıyor.

Mahkeme heyeti, Austin’in anlaşmayı geri çekmekte yasal yetkisi olduğunu ve anlaşmanın şartlarının henüz yerine getirilmediğini belirtti. Mahkeme kararı sonucunda, sanıklar için planlanan karar duruşması iptal edildi ve Biden yönetimine Guantánamo’daki askeri davalara nasıl devam edileceğine karar vermek için zaman tanındı.

Yargıçlar Hukuki ve Usuli Farklılıklara Dikkat Çekti

Çoğunluk görüşünü yazan Patricia Millett ve Neomi Rao, Austin’in müdahale etmekte gecikmesinin hukuki sürece uygunsuz etkiyi önleme açısından makul olduğunu açıkladı. Austin’in, daha önceki benzer davalarda yaşanan hukuka aykırı etki iddiaları nedeniyle, anlaşma sonuçlanmadan önce müdahale etmeyi beklediğini belirttiler.

Yargıçlar, “Ailelerin ve Amerikan halkının askeri mahkemeleri görme hakkı var” diyerek, kamusal sorumluluğun ve hukuki sürecin önemine vurgu yaptı. “Bakan, yasal yetkisi dâhilinde hareket etti; kararını sorgulamıyoruz,” ifadeleri yer aldı.

Karşı oy kullanan Yargıç Robert L. Wilkins ise mahkemenin kararının fazla geniş olduğunu ve tehlikeli bir emsal oluşturduğunu savundu. Wilkins, hükümetin bu olağanüstü hukuki talepler için gerekli yüksek standartları karşılayamadığını, askeri yargıcın ise anlaşmada yer alan taahhütleri düzgün şekilde değerlendirdiğini belirtti.

11 Eylül Davalarında Gelecek Belirsiz

Anlaşmanın iptaliyle birlikte Khalid Sheikh Mohammed ve diğer sanıkların kaderi belirsizliğini koruyor. Bu karar, idam cezasını gündemde tutarken Guantánamo’daki hukuki sürecin de uzamasına yol açıyor. Dava, ABD askeri adalet sisteminde terör ve savaş suçu zanlılarının yargılanmasında yaşanan hukuki, etik ve siyasi zorlukları gözler önüne seriyor.

Bu karar, yüksek profilli terör zanlılarının yargılanmasında askeri adaletle ilgili zorluklarla uğraşan Biden yönetimi için geçici bir zafer olarak görülüyor. Yargı süreçleri ilerledikçe Guantánamo’daki tutuklular ve askeri mahkemelerin geleceği üzerine yeni tartışmalar bekleniyor.