Trump, Milley ile Afganistan’da bırakılan ekipman tartışmasını ABD’nin “en utanç verici” anı olarak nitelendirdi.

Trump Kabinedeki Gergin Anları Anlattı

Başkan Donald Trump, Salı günü yaptığı açıklamada, 2021’de ABD’nin Afganistan’dan çekilmesi sırasında, ABD askeri ekipmanının geride bırakılıp bırakılmayacağı konusunda eski Genelkurmay Başkanı Orgeneral Mark Milley ile sert şekilde karşı karşıya geldiğini açıkladı. Trump, kabine toplantısında bu çatışmayı belirleyici bir an olarak tanımlayarak, “O zaman onun bir aptal olduğunu anladım. Bunu anlamak uzun sürmedi. Ama tüm o ekipmanları bıraktılar. Ayrıca onurlarını da bıraktılar,” dedi.

Trump uzun süredir Afganistan’dan çekilmenin yönetilme biçimini eleştiriyor ve milyarlarca dolarlık ekipmanın geri alınması gerektiğini savunuyor. Savunma Bakanlığı’nın 2022 tarihli bir raporuna göre, Taliban geride bırakılan 7 milyar dolardan fazla ABD ekipmanının neredeyse tamamına el koydu. Bunlar arasında uçaklar, kara araçları ve çeşitli silahlar bulunuyor. Çoğu büyük ekipmanın kaldırıldığı veya imha edildiği belirtilirken, önemli miktarda ekipmanın geride kaldığı, Pentagon yetkililerinin ise bu ekipmanların ABD bakımı olmadan muhtemelen çalışmaz hale geleceğini belirttiği aktarıldı.

Çekilme Kararları ve Sonuçları

2021’deki çekilme, Başkan Joe Biden yönetiminde gerçekleşti ancak ilk Trump döneminde Taliban liderleriyle savaşı bitirmek için yapılan planlara dayanıyordu. Nihai çıkış, Taliban’ın Afganistan’ı hızla ele geçirmesi ve tahliye sırasında Kabil havaalanı dışında düzenlenen intihar saldırısında on üç ABD askerinin hayatını kaybetmesiyle sonuçlandı.

Biden, kaotik görüntüler ve ölümcül sonuçlar nedeniyle ağır şekilde eleştirildi. Trump ise çekilme sürecine ve kararlarına kökten karşı çıktığını belirtti. “Bence bu, ülkemizin tarihindeki en utanç verici anıydı. Mesele çekilmemiz değil, çekiliş şeklimizdi: büyük utanç ve ölümlerle,” diye konuştu.

Kamuoyu baskısı ve can kayıpları sonrası, Savunma Bakanı Pete Hegseth, Mayıs ayında Pentagon’a çekilmeyle ilgili kapsamlı bir inceleme başlatılması talimatı verdi. Hegseth, “Gerçeklerin ortaya çıkarılması” ve hem kamuoyu hem de askerlerin güveninin yeniden kazanılması gerektiğini vurguladı. Bunun, Amerikan halkının ve üniforma giyenlerin güvenini yeniden tesis etmede önemli bir adım olduğunu söyledi.

Milley, Mart 2024’te Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi’ne verdiği ifadede, kendisinin ve dönemin CENTCOM komutanı Orgeneral Kenneth F. McKenzie Jr.’ın Biden’a Afganistan’da bazı askerlerin bırakılmasını tavsiye ettiğini belirtti. “Afganistan’daki sonucun nedeni, birçok yıl süren savaşın birçok kararının bir sonucu. Herhangi bir karmaşık olayda olduğu gibi, sonucu belirleyen tek bir neden yoktu,” dedi.

Pentagon’un incelemesi sürerken, Washington’da çekilmenin başarısızlıkları ve geride bırakılan ekipman konusunda sorumluluk tartışmaları devam ediyor. Konu, mevcut ve eski yetkililer için bir tartışma konusu olmaya devam ediyor; hesap verebilirlik ve gelecekteki askeri operasyonlar için dersler çıkarılması talep ediliyor.